Beauvois: Moed en zelfopoffering voor het vaderland.
Na de oorlog werd de Heikantstraat van Kalmthout, in het verlengde van de Heidestatiestraat, omgedoopt tot Beauvoislaan.
Een eervol gebaar van het gemeentebestuur in naam van het volk aan
een illustere familienaam.
Van de meervoudige tragedie die hierachter schuilt is weinig bekend.
Vader Maurice, moeder Marguerite en zoon Raymond werden door de bezetter gearresteerd wegens verzetsactiviteiten en na drie maanden opsluiting gedeporteerd naar Nazi-Duitsland.
Zij zijn nooit teruggekeerd.
*
Commandant Maurice Beauvois was militair actief in de twee wereldoorlogen.
Geboren te Antwerpen op 10 november 1891 was hij 22 in 1914 en 48 in 1940 bij het uitbreken van de vijandelijkheden.
Hij heeft deelgenomen aan de verdediging van de fortengordel rond Antwerpen en werd gevangengenomen in Nederland. Hij werd opgesloten in Vught maar kon ontvluchten en stak de Noordzee over met een vissersboot om zich later in de strijd te mengen aan het Ijzerfront.
Na vele heldhaftige krijgsfeiten eindigde hij de Eerste Wereldoorlog als luitenant.
Tijdens deze verschrikkelijke periode had hij veel ervaring opgedaan die hem twintig jaar later nog goed van pas zou komen.
Op 3 februari 1921 huwde hij Marguerite Corstiaens in Antwerpen.
Zijn oudere broer Paul was gehuwd met haar oudere zus.
De schoonouders waren industriëlen, eigenaars van de kaarsenfabriek Corstiaens-Neefs in de Sint-Antoniusstraat aan de Nationalestraat.
De bijenwas die zij verwerkten kwam met CMB-schepen uit Congo.
Deze werd gebleekt in de zon te Kalmthout op een terrein van 10 ha gelegen aan het kruispunt van het Lievevrouwekapelletje van Heide.
Mocht de 'Grande Villa', nummer 467 Kapellensteenweg, die de tand des tijds doorstaan heeft, kunnen spreken...
Bij deze wordt aan de Kalmthoutse Cultuurdienst een voorstel ingediend om een herdenkingspaneel bij de oprit aan te brengen.
Maurice Beauvois liep Sint-Jan Berchmanscollege (1901- 1910) samen met zijn oudere broer Paul en met Antoine De Preter die later
pastoor-stichter van parochie Heide zou worden. Hij werd zakenman en begon als wisselagent bij vader Edmond in de firma 'Beauvois & Co'.
 
 
 
Begin 1921 stichtte hij de onderneming 'Lowette, Coeckelberghs & Beauvois'.
In de crisis van 1930 stapte hij over naar wisselagentschap 'Bonnivert'.
In 1938 nam hij een mede-participatie in drukkerij 'Graphica' in het centrum van de stad.
Manschappen ouder dan 40 en vader van een kroostrijk gezin kregen toen de gelegenheid ontslag te nemen als reserve-officier.
Maurice weigerde. Zijn vaderlandsliefde zat diep geworteld.
De familie was zeer katholiek. Maurice was voorzitter van de kerkfabriek van de Sint Jozefkerk in Heide waarvan de familie Corstiaens-Neefs de bouw financiëel had gesteund.
Toen deze werd ingehuldigd op 14 mei 1935 werden kardinaal Van Roey en zijn gevolg een receptie aangeboden in 'La Grande Villa'.
Priester De Preter, zijn vroegere schoolkameraad, was natuurlijk ook aanwezig. Later is gebleken dat ook hij in de Weerstand actief was.
De vijf kinderen en de drie van broer Paul brachten meestal de zomermaanden door in Kalmthout.
Tijdens de oorlog was dit soms de veiligere plek.
Het waren mooie jaren met onvergetelijke momenten waarvan de villa stille getuige is gebleven.
Een neef, Paul Beauvois jr., heeft een boeiend relaas neergeschreven "Souvenirs de nos années trente" waarin herinneringen aan dit idyllische leven beschreven worden. De oorlog zou dit onbezorgde leven bruusk verstoren.
Maurice Beauvois voerde in de 18-daagse veldtocht bevel over een luchtafweerbatterij. Na een korte gevangenschap in een Officierslager te Soest kon hij ontkomen.
Door William Grisar werd hij meteen gerecruteerd voor het gewapend verzet. Hij werd benoemd tot commandant van de agglomeratie en haven van Antwerpen.
De vijand was ondertussen begonnen met het bouwen van lancerings- platforms voor V-wapens (Vergeltungswaffen) op de Kalmthoutse heide.
Beauvois was een rijzig man met charisma die met zijn doordringende blik respect afdwong en voor niets terugdeinsde.
Aanvallende Stuka's die met hun verlammende sirenes iedereen deed wegvluchten schrikten hem niet af. Hij trok beheerst zijn pistool en schoot zijn lader leeg in het oorverdovende geraas. Terstond sprongen zijn manschappen terug in hun posities om verder te vechten.
Deze kordate en voorbeeldige leider werd op laffe manier verraden.
Op 12 februari 1944 werd hij brutaal door de gevreesde Gestapo aange- houden op hun appartement in de Lamorinièrestraat samen met zijn echtgenote en oudste zoon Raymond.
Zij werden opgesloten in de Kriegswehrmachtgefängnis in de Begijnenstraat te Antwerpen waar zij bijna drie maanden werden
vastgehouden.
Zij koesterden de ijdele hoop toch nog vrij te komen maar werden toch op treinwagons gezet richting werkkampen.
Maurice en Raymond kwamen toe in Buchenwald op 8 mei 1944 en moeder Marguerite in Ravensbrück op 20 juni in een speciale Frauenkonzentrationslager .
De omstandigheden waarin deze transporten verliepen en de mensonwaardige toestanden in de koncentratiekampen zijn inmiddels door iedereen gekend.
Bij het museum Dossin in Mechelen kan men een gerestaureerde beesten-
wagon bekijken. Bedoeld voor 8 stuks vee werden daar 40 mensen in
samengestuwd.
De televisie zond in maart aflevering 5 -Verzet in beroering- in de reeks
"Het verzet in heel Europa tegen Hitler en het derde rijk in WOII" uit.
Hierin werd getoond hoe de gedeporteerden werden ingezet als gratis werkkrachten voor de oorlogsindustrie. Ze moesten 12 uren per dag werken. Het voedsel bestond uit zwart brood en rapensoep.
Aftakeling, ziekte en dood waren hun lot, geld en voedselhulp van het thuisfront ten spijt.
Pas enkele maanden geleden kwam onverwachts briefwisseling aan het licht tussen de drie krijgsgevangenen en de kinderen in Antwerpen na het overlijden van Maggy, de enige dochter.
De brieven bleken echter niet eigenhandig opgesteld en in de Duitse taal.
De censuur was onverbiddelijk. De hulpkreten werden aldus vervalst.
Zo begon bijna ieder berichten met "Ich bin in gute Gesundheit".
Maurice is gestorven op 6 oktober 1944 als gevolg van ondervoeding, ziekte en ontbering. Zoon Raymond overleed in maart 1945 in onzekere
omstandigheden. Het was via het Rode Kruis van België dat thuis het nieuws van hun overlijden binnensijpelde. In dit kamp werden 56545
mensen om het leven gebracht waaronder 11.000 joden.
Marguerite bezweek op 25 april 1945, vijf dagen voor het Rode leger kamp Ravensbrück zou bevrijden en voor de zelfmoord van Adolf Hitler.
In Amsterdam bevindt zich een hedendaags monument, opgericht in 1975, voor de 92.000 slachtoffers, vrouwen en kinderen, van dat ver-
schrikkelijk onmenselijk werkkamp.
Neef Philippe heeft nauwgezet, hij was amper 20, een dagboek bijgehouden van 25 april '44 tot 7 juli '45 met als titel "Témoignages".
Zijn getuigenis over die onzekere, donkere periode is bijzonder aangrijpend.
Van de vijf kinderen zijn vandaag de jongste twee nog in leven:
Michel (86) en Guy (83), met 8 kleinkinderen en 18 achterkleinkinderen.
 
 
 
Ieder jaar op 11 november nemen zij beide ingetogen deel aan de officiële herdenking bij het Heilig Hart beeld aan de kerk van Kalmthout centrum waar de namen van onze betreurden in gebeiteld staan.
Wat de werkelijke bijdrage van deze drie weerstanders is geweest aan de uiteindelijke uitroeiing van Hitlers Nationalsozialismus zullen wij nooit echt kunnen inschatten.
Wel wordt met de jaren steeds duidelijker dat het werk van deze
geïsoleerde groepen idealisten, soms 'Les combattants de l'ombre'
genoemd, zeer belangrijk is geweest.
De door de stad Antwerpen en de haven en de door ons allen verschuldigde dankbaarheid is dan ook enorm.
Het echtpaar Beauvois-Corstiaens kreeg talloze eretekens zowel tijdens de uitvoering van hun gevaarlijk werk als later.
Ridder in de Leopoldsorde 14-18
Oorlogskruis 14-18 met palm
Vuurkruis 14-18
Zegemedaille 14-18
Herinneringsmedaille 14-18
Officier in de Kroonorde 14-18
Ridder in de Leopold II orde 40-45 met palm
Herinneringsmedaille 40-45 met gekruiste sabels
Weerstandsmedaille 40-45
Oorlogskruis 40-45 met palm
Postuum is Maurice Beauvois tot Majoor bevorderd.
Luitenant-Generaal Pire, commandant van het Geheime Leger, schreef een ere-oorkonde "A l'ordre du jour" te Brussel de 10de september 1945.
Wereldoorlog II is bijna 70 jaar voorbij. Toch is de morele schade en het leed dat veroorzaakt werd niet uit te wissen.
Moge dit verslag een aanzet zijn voor de uitgave van een rijk geïllustreerd boek over deze drie helden.
Er is voldoende archiefmateriaal, documenten, foto's en publicaties en zijn er nu nog levende getuigen.
Tenslotte hoop ik dat dit hartverscheurend relaas mag bijdragen tot een diepe afkeer van de meest verschrikkelijke vergissing aller tijden: Oorlog.
Kalmthout, 20 oktober 2013 Bob Autrique
|